Koop die ouwe nutteloze hap toch af!
Dit keer een column die het regionale iets overstijgt. Aangezien het de afgelopen week in het nieuws wederom over onze oudere werkloze medemensen ging heb ik gemeend dat ik hier regionaal ook iets over wens te zeggen. Eens te meer omdat het aantal mede-inwoners van 50 jaar en ouder in onze regio het landelijke gemiddelde aardig volgt. Het CBS voorspelt dat volgend jaar al ruim de helft van onze inwoners (is niet van onze beroepsbevolking) uit 50-plussers zal bestaan.
Rotterdamse hoogleraar Jan van Ours liet ons verleden week weten dat hij het nodig vindt dat werkgevers ouderen verplicht in dienst zouden moeten nemen. Dit, omdat hij constateert dat “de gemiddelde man of vrouw van rond de zestig moeite heeft om aan het werk te komen”. Wat een belangrijke uitspraak! Het geeft vooral te denken over waar deze man zich de laatste decennia heeft schuilgehouden? Bij ons als gemiddelde Nederlanders waren deze geluiden allang bekend en wordt de vergrijzingspolitiek regelmatig als doemscenario – zowel richting de lokale als de Haagse politiek – onder de aandacht gebracht. Maar nu dus een uit het maaiveld omhoog gekropen leraar het zegt zal het probleem aan importantie winnen?
Hoogleraar Ours stelt daarbij dat “ze simpelweg de kans niet krijgen” en dat “er op zijn minst een sollicitatiegesprek moet plaatsvinden” en “dat we de kennis en ervaring van ouderen laten liggen wat op deze krappe arbeidsmarkt echt een gemiste kans is”. Wat een simpele open deuren allemaal.
Maar ja, nu de hoogleraar – ‘tig’ jaar na dato – tot eenzelfde conclusie komt dan u en ik, die dagelijks te maken hebben met de stigmatiserende werking van de arbeidsmarkt, is verrassend. Eindelijk eens iemand die het probleem ook wetenschappelijk neerlegt en in staat blijkt te zijn daar ook nog ‘een oplossing’ bij aan te bieden. Werkgevers moeten ouderen dus niet aannemen maar met ze praten! Ze mee laten draaien in sollicitatieprocedures waar ze uiteindelijk nog steeds niet worden aangenomen. Omdat werkgevers namelijk helemaal niet van plan zijn om onze ouderen aan het werk te helpen en goedkope kneedbare jongeren gewoon de voorkeur verdienen. Geleerden die dit kwalijke mechanisme niet doorzien zouden toch wat steviger een beroep moeten doen op hun eigen intellectuele kwaliteiten.
Maar alla, gelijk met het artikel van hoogleraar Ours kwam de reactie van ondernemend Nederland. Het VNO-NCW reageert met de uitspraak dat zij helemaal niets voelen voor een opgelegd quotum door oudere sollicitanten verplicht op te roepen? Ofschoon zij wel van mening zijn dat ouderen werk moeten hebben. Met andere woorden? We onderschrijven de ideologie maar anderen moeten het maar oplossen.
Beter kan worden gekeken – zo stelt het VNO-NCW – naar “de achterliggende oorzaken zoals de zorg voor de risico’s voor de werkgevers en het werken met goede voorbeelden”. Zo vinden ze het vooral van belang dat ouderen “aan het werk kunnen blijven”. Let op! Dat is dus echt iets anders dan werkloze ouderen aan het werk helpen. Men wijt het probleem aan het afschaffen van de VUT en de verhoging van de AOW-leeftijd. Dat is wel vreemd omdat het juist de werkgevers waren die hun neo-liberalistische politieke stromannen in Den Haag hiermee destijds op pad hebben gezonden in hun streven naar meer flexibilisering.
PvdA-kamerlid Gijs van Dijk (de partij die overigens ook niet vies is geweest van de ruk naar rechts op de arbeidsmarkt) gooit er nog een poging in dat “iedereen die wil werken een tweede of derde carrière verdient”. Werkgevers moeten “in ieder geval een oudere uitnodigen voor een sollicitatiegesprek” vindt hij, waarmee hij Henk Krol van 50Plus aan zijn zijde vindt, die “in principe wil dat de werkvloer “een afspiegeling is van de maatschappij”.
Eigenlijk is de enige die het een beetje begrijpt, (het komt haast mijn strot niet uit) minister Koolmees van Sociale Zaken, die zich afvraagt “of je cultuurveranderingen op deze manier kunt afdwingen” en “liever inzet op instrumenten die de voordelen van werkgevers structureel wegnemen”.
Zie hier de patstelling van onze arbeidsmarkt waarbij dus enerzijds de grote behoefte is aan werkgelegenheid voor ouderen tegenover de grote behoefte anderzijds aan vrijheid van werkgevers die zich vooral niets wensen op te laten leggen door onze overheid. Onze hooggeleerde Van Ours wordt daarmee zowel door de minister als de werkgevers netjes naar de coulissen geserveerd.
Ik constateer echter ‘een verloren generatie’. Een generatie ouderen die aanloopt tegen een steeds negatievere arbeidsinzet in onze samenleving. Een moraal dat vooral uitstraalt dat ‘je er niet meer toe doet tenzij je meewerkt aan je eigen kapitaalvernietiging, verarming en staatscontrole’.
Maar even alle irritatie terzijde. Hoe lossen we het probleem van de verloren generatie dan wel op? Dat is waar niemand het over heeft.
Feit: de verloren generatie is niet interessant voor werkgevers;
Feit: werkgevers laten de kennis en ervaring van ouderen bewust liggen;
Feit: bij onze overheid wordt veel gepraat maar niets gedaan;
Feit: onze wetenschappers denken het op te lossen met gesprekjes;
Feit: onze overheid heeft de plicht om zorg te dragen voor volledige werkgelegenheid;
Feit: onze overheid is de koers en haar invloed over het arbeidsdomein volledig kwijt.
Er moet nu echt iets gebeuren. Geef de werkgevers maar gelijk! De verloren generatie is niet meer van belang voor onze arbeidsmarkt! Haal die ouwe hap, die uitgebluste medeburgers, die profiteurs van de jongeren, die klagers over hun rechten, die onbemiddelbare risicovolle meute van de arbeidsmarkt!
Voer het basisinkomen voor deze nutteloze en verloren generatie in! Creëer een fonds voor langere termijn! Schaf het pensioenstelsel en uitkeringsstelsel voor deze meute af! Maak de arbeidsmarkt geschikt voor ‘de kansrijke, actieve, gezonde, kneedbare, goedkope, werkwillige en gemotiveerde jonge werknemer!
We hebben het over een afkoopsom van ongeveer 6 miljard per jaar. Twee miljard te financieren vanuit het terugdraaien van de afschaffing van de dividendbelasting, drie miljard uit de huidige pensioenpotten en een miljard uit bestaande uitkeringspotten van onze overheid. En dan heb ik het nog niet over de besparingen ten gevolge van het afschaffen van stigmatiserende controles.
Tot slot wil ik opmerken dat ik persoonlijk liever ons belastinggeld steek in het afkopen van onze nutteloze generatie dan te blijven investeren in een oneindige stroom ineffectieve plannetjes, blunders, stigmatisering en controles die de vooroordelen van werkgevers structureel niet zal wegnemen.
Tor Narra
a.k.a. Ernst van Damme
