Regionaal – Minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) en staatssecretaris Maarten van Ooijen (Jeugdzorg), evenals hun voorgangers, hebben hun rol als verantwoordelijken voor het jeugdstelsel lange tijd onvoldoende ingevuld, zo blijkt uit een snoeihard rapport ‘Georganiseerde Onmacht’ van de Algemene Rekenkamer. De Rekenkamer denkt niet dat de situatie snel verbetert.
Het rapport is niet het eerste dat vernietigende conclusies trekt over de jeugdbescherming. Het gaat al langer slecht in deze sector. In 2015 maakte het kabinet de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdbescherming om de kosten te drukken, wachttijden te verkorten en administratielasten te verlagen. Acht jaar later concludeert de Algemene Rekenkamer dat hiervan niets is bereikt.
“In de praktijk leidt dit tot een onoverzichtelijke en onwerkbare situatie voor gemeenteambtenaren én hulpverleners”, schrijft de Rekenkamer. “Kinderen en kwetsbare gezinnen krijgen niet (tijdig) de hulp die ze nodig hebben.”
Het toezicht op de kwaliteit van de jeugdbescherming was jarenlang niet goed geregeld. De verantwoordelijke bewindspersonen hadden volgens de Rekenkamer pas “veel te laat in de gaten dat het niet goed ging”. Het kabinet is hier zelf verantwoordelijk voor, omdat het er in 2015 voor koos om informatie over de uitvoering maar weinig bij te houden. Daardoor kreeg het kabinet bijvoorbeeld geen informatie over wachttijden, het aantal uithuisplaatsingen, de financiële situatie van instellingen en de ervaringen van kinderen.
Weerwind noemt de kritiek van de Rekenkamer herkenbaar en dat deze aansluit aan bij het beeld van de jeugdzorg en in het bijzonder de jeugdbescherming die hij heeft. Hij zegt samen met staatssecretaris Van Ooijen hard te werken aan de verbetering van de jeugdbescherming. “Hoewel op verschillende plekken in het land al belangrijke stappen gezet zijn, is in de volle breedte de belofte van de decentralisatie – passende hulp, dichtbij huis, gezinsgericht, efficiënter en met minder kosten – onvoldoende waargemaakt.”
De Rekenkamer is echter niet onder de indruk van de lopende initiatieven en heeft er geen vertrouwen in dat deze de problemen in de jeugdbescherming oplossen. De Rekenkamer ziet geen snelle oplossing voor de structurele problemen. Zo kunnen Weerwind en Van Ooijen niet direct ingrijpen. Voor verbeteringen kijken betrokkenen al tijdenlang naar elkaar.
Weerwind en Van Ooijen verwijzen naar de zogeheten Hervormingsagenda. Daarin moeten het Rijk, gemeenten en zorgverleners afspraken maken over de kwaliteit en betaalbaarheid van jeugdzorg. Die afspraken hadden er al ruim een jaar geleden moeten liggen, maar het Rijk en de gemeenten kibbelen nog steeds over de financiering.
Grasduinen in het rapport kan hier.
