Op zaterdag 13 mei 2023 zijn windmolens op zee bij Borssele en Egmond aan Zee voor vier uur stilgezet omdat massale vogeltrek boven de Noordzee was voorspeld om de vogels een veilige doortocht te geven.
De maatregel is voor het eerst toegepast en past bij de aanpak van de overheid en deelnemende bedrijven om ecologie en biodiversiteit steeds meer centraal te stellen bij windparken op zee. De verwachting is dat vanaf het najaar van 2023 windparken vaker stilgezet worden om trekvogels een goede doorgang te verlenen door windparken op de Noordzee.
Om de vogels een veilige doortocht te geven, brengen windparkeigenaren voortaan tijdens de voorspelde nachtelijke piekmigratie de snelheid van de windturbines terug tot maximaal twee rotaties per minuut.
Voorspellingsmodel
Eind 2022 heeft een PhD student aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) een vogeltrek voorspellingsmodel opgeleverd dat de vogeltrek twee dagen van tevoren voorspelt. Het model maakt gebruik van weerdata en diverse vogelradars op de Noordzee. Ook een groep trekvogelexperts voorspelt twee dagen van tevoren de kans op grote vogeltrek.
De tijdsspanne van twee dagen geeft netbeheerder TenneT de tijd om de stabiliteit van het hoogspanningsnet te garanderen. Ook wordt die tijd gebruikt om alle betrokkenen te informeren en om het stilzetten van de turbines zorgvuldig in gang te zetten.
Proeffase
Deze eerste uitvoering van de maatregel is onderdeel van de proeffase dit voorjaar waarin gekeken wordt of alle systemen doen wat ze moeten doen: van het voorspellen tot het stilzetten van de windmolens. In het najaar van 2023 gaat de maatregel officieel in en zal vanaf dan continu verbeterd worden.
Ook de windparken die nu in aanbouw zijn én toekomstige windparken zullen meedoen aan de maatregel. Zowel de windsector, de UvA als de overheid doen continu onderzoek naar vogeltrek op de Noordzee zodat de effectiviteit van de maatregel steeds verbeterd kan worden.
Rijkswaterstaat heeft de procedure ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat met onder andere de windparkeigenaren, netbeheerder TenneT, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de Vogelbescherming en Stichting de Noordzee.
