Purmerend – De Rekenkamer van Purmerend heeft onderzoek gedaan naar de uitvoering van de energiebesparingsplicht en de informatieplicht energiebesparing. Hieruit blijkt dat er nog veel onduidelijkheid is over de behaalde energiebesparingen en de kosten die daarmee gemoeid zijn. De gemeenteraad krijgt bovendien onvoldoende informatie om effectief toezicht te kunnen houden.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van het landelijke DoeMee-onderzoek, waaraan 109 rekenkamers deelnamen. Het doel was om inzicht te krijgen in hoe gemeenten, provincies en omgevingsdiensten het toezicht en de handhaving op de energiebesparingsplicht en informatieplicht organiseren en welke resultaten dat oplevert.
De energiebesparingsplicht verplicht bedrijven die jaarlijks meer dan 50.000 kWh stroom of 25.000 m³ aardgas verbruiken om energiebesparende maatregelen te nemen die binnen vijf jaar terugverdiend kunnen worden. Daarnaast moeten deze bedrijven elke vier jaar rapporteren welke maatregelen zij hebben getroffen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) beheert het loket waar deze informatie wordt aangeleverd.
Onvoldoende inzicht in behaalde resultaten
De gemeente Purmerend heeft het toezicht en de handhaving van deze verplichtingen uitbesteed aan Omgevingsdienst IJmond. Hoewel er afspraken zijn over het aantal te controleren bedrijven en de bijbehorende rapportages, ontbreekt er cruciale informatie over de daadwerkelijke energiebesparing en de naleving door bedrijven.
Uit het onderzoek blijkt onder andere dat er onvoldoende inzicht is in welke bedrijven onder de verplichting vallen. De rapportages van de omgevingsdienst bevatten geen informatie over de behaalde energiebesparingen en de gemeenteraad stelt geen vragen over het toezicht en de handhaving, mede door het gebrek aan gedetailleerde informatie. Daarnaast is het budget dat Purmerend specifiek besteedt aan het toezicht op energiebesparing niet inzichtelijk. “de enige
concrete informatie die we als Rekenkamer hebben kunnen vinden is het feit dat het 67 bedrijven betreft. Er is geen informatie over de kosten, de resultaten en het naleefgedrag.”
Bovendien blijkt dat Purmerend in het verleden zelf toezicht hield op bedrijven die niet onder de basistaken van de omgevingsdienst vielen. Sinds 1 januari 2024 is deze verantwoordelijkheid volledig overgedragen aan Omgevingsdienst IJmond. De controlecapaciteit is echter afhankelijk van beschikbare uren en het budget om externen in te huren, wat de effectiviteit van het toezicht kan beperken.
Aanbevelingen voor de gemeenteraad
De Rekenkamer adviseert de gemeenteraad om het college te verzoeken betere afspraken te maken met Omgevingsdienst IJmond over de monitoring en verantwoording. Dit zou moeten leiden tot meer transparantie over het aantal gecontroleerde bedrijven per jaar, de hoeveelheid bespaarde energie als gevolg van de controles, de kosten die de gemeente maakt voor het toezicht op de energiebesparingsplicht, manieren om de rapportages van de omgevingsdienst beter af te stemmen op de informatiebehoefte van de gemeente en hoe de gemeenteraad beter geïnformeerd kan worden over de voortgang en resultaten.
De Rekenkamer presenteert de uitkomsten van het onderzoek op 25 maart aan de gemeenteraad. Daarna zal de kwestie verder worden besproken in de commissie Ruimte en de gemeenteraad in april.
