Purmerend – De Bibliotheek Waterland vervult een steeds belangrijkere rol in de regio, maar hoe effectief is die rol precies? Volgens de Rekenkamer Purmerend is daar geen eenduidig antwoord op. In een nieuw rapport wordt de bibliotheek geprezen om haar brede aanbod en bereik, maar bekritiseerd om het gebrek aan meetbare resultaten.
De bibliotheek, die vestigingen heeft in onder andere Purmerend, Edam, Volendam en Monnickendam, biedt naast boeken ook cursussen voor digitale vaardigheden, taallessen en jeugdactiviteiten. Het gebruik ervan stijgt: in 2023 groeide het aantal leden met 9% en het aantal deelnemers aan de computercursussen zelfs met 68%.
Toch blijft de hamvraag volgens de Rekenkamer: hoeveel impact maakt dit nu écht? De gemeente stelt weinig meetbare eisen en de verantwoording is vooral gebaseerd op vertrouwen en gesprekken. Ook is het opvallend dat de gemeenteraad nauwelijks tussentijdse vragen stelt over de besteding van de ruim 2,4 miljoen euro subsidie.
Reactie college: “Samenwerking goed, maar meetbaarheid moet beter”
Het college van burgemeester en wethouders van Purmerend onderschrijft de bevindingen van de Rekenkamer. In een officiële reactie laat het college weten dat het belang van heldere afspraken en meetbare doelstellingen wordt erkend. “De samenwerking met de bibliotheek is goed, maar transparantie en een zakelijke relatie zijn belangrijke bouwstenen om deze verder vorm te geven,” aldus de gemeente.
In de subsidiebeschikking van 2025 zijn volgens het college al de eerste stappen gezet: er wordt verwezen naar de nieuwe cultuurvisie ‘De kracht van cultuur’ en er zijn afspraken opgenomen over het meten van bereik, impact en ervaringen. De gemeente geeft aan dat het werk van de bibliotheek extra belangrijk werd in een tijd van “onvoorziene en grote opgaven”, zoals de coronapandemie en de opvang van vluchtelingen.
Over de afhankelijkheid van vrijwilligers zegt het college dat dit in principe onder de verantwoordelijkheid van de bibliotheek valt, maar benadrukt dat vrijwilligerswerk cruciaal is voor het maatschappelijk veld. De bibliotheek zou inmiddels actief aan het werven zijn.
Rekenkamer: Ook is het opvallend dat de gemeenteraad nauwelijks tussentijdse vragen stelt over de besteding van de ruim 2,4 miljoen euro subsidie.
Toekomst onzeker, maar hoopvol
In 2024 werd duidelijk dat de bibliotheek een financieel tekort heeft opgebouwd van 1,8 miljoen euro. De gemeente heeft bijgesprongen met een lening en verwacht in 2025 een herstelplan. Ondertussen werkt de bibliotheek aan prestatieafspraken in het kader van de aankomende wettelijke zorgplicht in 2026.
De boodschap van de Rekenkamer is helder: de bibliotheek doet veel goeds, maar zonder heldere afspraken en meetbare doelen blijft de maatschappelijke impact moeilijk aan te tonen.
Relevante artikelen:
