Purmerend – Na jarenlange voorbereidingen is op vrijdag 9 mei 2025 een getrouwe replica van de historische waterpomp officieel in gebruik genomen op de Kaasmarkt. Wethouder Pascal Verkroost en Tineke Abercrombie van de Vereniging Historisch Purmerend (VHP) verrichtten samen de openingshandeling door een speciaal ontworpen waterfles te vullen met water uit de nieuwe pomp. De feestelijke gebeurtenis werd opgeluisterd door een komische theateract van Het Purmerends Palet.
De terugkeer van de waterpomp is het resultaat van een initiatief van de VHP, dat enkele jaren geleden werd voorgesteld aan de gemeente via oud-voorzitter Tineke Abercrombie-Schoorl. Aanleiding was het 50-jarig bestaan van de vereniging in 2021. Eerder, in juli 2018, riep toenmalig wethouder Eveline Tijmstra inwoners op om ideeën aan te dragen voor het behoud van historische elementen in de binnenstad. De gemeente omarmde het voorstel van de VHP en gaf groen licht voor de realisatie.
Na een intensief voorbereidingstraject, dat mede vertraging opliep door de coronapandemie, is de aluminium replica nu teruggeplaatst op de Kaasmarkt, waar tot circa 1940 de originele waterpomp stond.
Stadspompen als levensredders
De oorspronkelijke stadspompen werden in de tweede helft van de 19e eeuw geplaatst, nadat duidelijk werd dat cholera werd verspreid via vervuild drinkwater. Om de volksgezondheid te verbeteren, kwamen er pompen op onder andere de Herengracht, de Koemarkt, het Ooievaarsplein en de Kaasmarkt. Zij voorzagen Purmerenders van relatief schoon grondwater. Met de aanleg van een waterleidingnet in 1923 verdwenen de meeste stadspompen geleidelijk uit het straatbeeld.
Gezondheid
De replica van de waterpomp is niet alleen van historische waarde, maar dient ook een modern doel: het bevorderen van gezond drinkgedrag en het terugdringen van plasticgebruik. Het initiatief sluit aan bij eerdere inspanningen, zoals de plaatsing van een watertappunt op de Koemarkt, en draagt bij aan het aantrekkelijker maken van de binnenstad, een speerpunt binnen het gemeentelijke Programma Binnenstad.
Gezamenlijke inspanning
De gemeente Purmerend heeft het project grotendeels gefinancierd. Dankzij een schenking van de VHP en fondsenwerving door de vereniging kon de pomp daadwerkelijk gerealiseerd worden. De bijdrage van de VHP is mede mogelijk gemaakt door een legaat van mevrouw Ada Debets-Van Leer, die in 2022 overleed. Zij was een gewaardeerd gemeenteraadslid en draagster van de Eremedaille van de stad. De vereniging wil met deze bijdrage haar betekenis voor de stad blijvend eren.
De gemeente is eigenaar van de waterpomp en zal zorgdragen voor het beheer. Met deze terugkeer is een tastbaar stukje Purmerendse geschiedenis weer zichtbaar én bruikbaar gemaakt voor inwoners en bezoekers.
Relevante artikelen:
