Edam-Volendam – De gemeenteraad stond afgelopen donderdag voor een grote verantwoordelijkheid bij de beoordeling van de jaarstukken 2024. Volgens fractie Lokaal Edam-Volendam geeft het ogenschijnlijk positieve resultaat van ruim 3,7 miljoen euro een vertekend beeld van de werkelijke financiële situatie van de gemeente. De partij spreekt van “boekhoudkundige camouflage” en waarschuwt voor structurele financiële risico’s.
Hoewel het jaar werd afgesloten met een positief saldo, blijkt uit de analyse van Lokaal Edam-Volendam dat dit resultaat vooral het gevolg is van incidentele meevallers en het aanspreken van gemeentelijke reserves. Volgens de fractie draait de gemeente in werkelijkheid een exploitatietekort van bijna 7 miljoen euro. “Dat is geen structureel gezond beleid,” aldus de partij in een stevige verklaring tijdens de raadsvergadering.
15 miljoen euro aan rechtmatigheidsfouten
Nog zorgwekkender vindt de fractie dat er volgens de accountant sprake is van bijna 15 miljoen euro aan rechtmatigheidsfouten – meer dan drie keer de wettelijke verantwoordingsgrens. Hoewel de accountant een goedkeurende verklaring gaf, is dat voor Lokaal Edam-Volendam geen reden om de situatie te negeren. “Iedere euro die onrechtmatig is uitgegeven zonder juiste procedure of kader, tast het vertrouwen van onze inwoners aan. En terecht.”
Reserves herbestemd, rentelasten stijgen
Daarnaast uit de fractie kritiek op de manier waarop de gemeente reserves inzet. Geld dat eerder was bestemd voor duurzaamheid, sport en huisvesting zou zijn verschoven naar de grondexploitatie, met name voor het grootschalige project De Purmer. “Dat riekt niet naar degelijk bestuur, maar naar het vullen van een bodemloze put,” stelt de partij.
De financiële druk wordt volgens Lokaal Edam-Volendam vergroot door oplopende rentelasten. In 2024 betaalde de gemeente €228.000 aan rente, een bedrag dat dit jaar naar verwachting oploopt tot €320.000. Die structurele lasten nemen toe naarmate meer wordt geleend voor investeringen waarvan de opbrengsten onzeker zijn.
‘Bouwen op drijfzand’
De partij noemt het project De Purmer risicovol. De boekwaarde bedraagt inmiddels ruim 8 miljoen euro, terwijl de verwachte investeringen oplopen tot naar schatting 87 miljoen euro. Tot 2028 worden echter geen opbrengsten verwacht. Bovendien zouden er gronden worden aangekocht zonder vastgesteld stedenbouwkundig plan. “Dat is bouwen op drijfzand.”
Een extra financieel risico is volgens de fractie dat voorbereidingskosten slechts vijf jaar op de balans mogen blijven staan. Als binnen die termijn geen zicht is op realisatie, moeten de miljoenen alsnog ten laste van de exploitatie worden geboekt.
Zorg over democratische controle
Lokaal Edam-Volendam is ook kritisch op de informatievoorziening vanuit het college. Volgens de partij gaf het hoofd financiën recent aan geen tijd vrij te maken voor het beantwoorden van raadsvragen over de jaarrekening. “Dat is onacceptabel. De raad moet in staat zijn haar controlerende taak goed uit te voeren,” aldus de fractie.
Signaal aan de provincie
Vanwege de ernst van de situatie heeft de fractie inmiddels Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten geïnformeerd over haar zorgen rondom de financiële rechtmatigheid en de bestuurlijke koers. De partij waarschuwt dat de gemeente, bij ongewijzigd beleid, onder toezicht kan komen te staan op grond van artikel 12 van de Financiële-verhoudingswet.
Oproep tot realistisch beleid
Lokaal Edam-Volendam pleit tot slot voor een meer realistische en structureel houdbare financiële koers. “Kies voor wat nu nodig is voor onze inwoners, niet voor wat misschien over tien jaar iets oplevert,” aldus de partij.
