Edam-Volendam – De toeristische aantrekkingskracht van Edam en Volendam blijft onverminderd groot. In 2023 bezochten naar schatting ruim 3,8 miljoen mensen de gemeente, waarvan het overgrote deel met een toeristisch motief. Dat blijkt uit een uitgebreide bezoekersanalyse uitgevoerd door onderzoeksbureau Ginder in opdracht van de gemeente Edam-Volendam.
De kern Volendam trok in 2023 circa 3 miljoen unieke bezoekers, waarvan ongeveer 2,65 miljoen toeristen. Van deze toeristen was bijna de helft afkomstig uit het buitenland, met name uit buurlanden als Duitsland en België. Ook Edam was populair: met bijna 1,1 miljoen bezoekers en circa 974.000 toeristen, blijft het historische stadje een belangrijke trekpleister.
Zelfs het landelijke Zeevang, dat minder prominent op de toeristische kaart staat, trok nog ruim 90.000 bezoekers, al is van deze groep de precieze herkomst niet vastgesteld.
Waarom komen bezoekers?
De bezoekers waarderen vooral de sfeer en gezelligheid (56%), het culturele en historische aanbod (17%) en de natuur en wandelroutes (14%). De iconische Dijk van Volendam, de kaasmarkt van Edam en het uitzicht over het water worden vaak genoemd als hoogtepunten. De gemiddelde waardering voor het bezoek is 8,2, met uitschieters tot 8,5 onder internationale bezoekers.
Vervoer en verblijf
De meeste bezoekers (56%) kwamen met de auto, gevolgd door touringcars (14%) – met name bij buitenlandse bezoekers. De inzet van ongeveer 10.500 tourbussen in 2023 benadrukt het belang van goed georganiseerde groepsvervoer. Overnachten gebeurt deels in de regio: 38% kiest voor een hotel, terwijl ook vakantieparken, campings en jachthavens populair zijn. Toch blijft dagtoerisme dominant, met 74% van de bezoekers die slechts één dag blijven.
Toeristische druk: vooral in het hoogseizoen
De drukste maanden zijn juli en augustus, en zaterdagen springen eruit met gemiddeld 12.000 bezoekers per dag in Volendam. Toch vindt slechts 12% van de bezoekers het “(te) druk”. De meerderheid noemt de drukte ‘aanvaardbaar’ (62%) of zelfs ‘rustig’ (26%). Ook zijn er signalen dat drukte, parkeerkosten en gebrek aan openbare toiletten voor een deel van de bezoekers knelpunten vormen.
Toekomstige uitdagingen
De bereikbaarheid van beide dorpen wordt over het algemeen als goed beoordeeld, maar er zijn knelpunten. In Edam zijn slechts twee touringcarplekken beschikbaar, wat leidt tot logistieke uitdagingen. In Volendam is het parkeeraanbod groter, maar moeten bezoekers vaak een flink stuk lopen van het Marinapark naar de Dijk – lastig voor ouderen en minder validen.
Touroperators benadrukken dat deze knelpunten, samen met toenemende concurrentie in de excursiemarkt, kunnen uitgroeien tot structurele bedreigingen. Zeker nu toeristen steeds vaker kiezen voor compacte tours (‘veel zien in weinig tijd’), en prijsconcurrentie hevig is.
Twee dorpen, één ervaring
De combinatie van rustig, authentiek Edam en levendig, iconisch Volendam blijkt bijzonder succesvol. Maar de balans tussen gastvrijheid, leefbaarheid en logistiek is kwetsbaar. Bezoekers waarderen het aanbod – van palingrokerijen tot klederdrachtfotografie – maar het ontbreken van kinderactiviteiten of verkeersveiligheid worden genoemd als verbeterpunten.
Gemeente aan zet
De gemeente Edam-Volendam staat voor de uitdaging om deze toeristische bloei op duurzame wijze te blijven faciliteren. Dat vraagt om investeringen in bereikbaarheid, parkeren, bezoekersmanagement en het mogelijk spreiden van bezoekers over het jaar en de regio.
Met een hoge waardering, een breed publiek en wereldwijde bekendheid heeft Edam-Volendam alle ingrediënten in huis om zich als duurzame topbestemming te positioneren – mits er actief wordt gestuurd op de randvoorwaarden.
