Purmerend – De gemeente Purmerend heeft in 2024 voor ruim € 10,8 miljoen aan onrechtmatigheden vastgesteld in haar financiële administratie. Dat blijkt uit de jaarstukken die onlangs zijn gepubliceerd. Daarmee is de door de gemeenteraad vastgestelde verantwoordingsgrens van €7,6 miljoen overschreden, wat betekent dat het college van B&W hierover nader verantwoording moet afleggen.
De onrechtmatigheden zijn in twee categorieën onderverdeeld: Een deel van €4,5 miljoen is als acceptabel aangemerkt, omdat dit binnen vooraf met de gemeenteraad afgestemde categorieën valt waarvoor bestuurlijk is afgesproken dat deze niet afzonderlijk hoeven te worden toegelicht.
Maar een bedrag van €6,4 miljoen wordt bestempeld als niet-acceptabel, wat inhoudt dat het college van B&W de regels formeel heeft overtreden zonder voorafgaande toestemming of juiste juridische onderbouwing.
Aanbestedingen
De grootste fouten zijn gemaakt bij aanbestedingen. Zo werd € 2,3 miljoen uitgegeven aan de opvang van Oekraïense ontheemden via contracten die niet Europees zijn aanbesteed. Het college stelt dat dit onder hoge tijdsdruk gebeurde en dat snelheid boven juridische procedure is gekozen.
Ook in de jeugdzorg zijn regels overtreden: voor ruim € 1,2 miljoen werd zorg ingekocht bij aanbieders die niet via de regionale aanbestedingsprocedure zijn gecontracteerd. Hierbij gaat het vaak om uitzonderingssituaties, zoals complexe casuïstiek of rechterlijke uitspraken, maar het totale bedrag overschrijdt de Europese aanbestedingsgrens van € 750.000.
Daarnaast werd voor bijna € 600.000 aan kleinere aanbestedingsfouten geconstateerd, die individueel onder de rapportagegrens vallen en daarom niet nader zijn toegelicht.
Begrotingsonrechtmatigheden
Daarbovenop zijn er begrotingsonrechtmatigheden van in totaal € 6.802.000 vastgesteld. Het grootste deel daarvan, € 6.771.000, betreft overschrijdingen van lasten op programma’s en beleidsvelden die niet tijdig of niet via een formeel vastgestelde begrotingswijziging door de gemeenteraad zijn geautoriseerd, zoals wettelijk vereist.
Daarnaast is er € 31.000 overschreden op investeringskredieten. Hoewel dit een relatief klein bedrag betreft, geldt ook hiervoor dat de uitgaven niet binnen de vastgestelde kaders vielen en daarmee formeel onrechtmatig zijn.
Rechtmatigheidsverantwoording
In de zogenaamde rechtmatigheidsverantwoording geeft het college toe dat regels zijn overschreden, maar benadrukt dat er geen sprake is geweest van fraude of opzettelijke misleiding. In sommige gevallen, zoals bij de Oekraïne-opvang, was volgens het college sprake van een bewuste keuze om de maatschappelijke opdracht vóór te laten gaan op formele procedures. Niettemin erkent het bestuur dat structurele verbetering nodig is en belooft het maatregelen te nemen om interne processen, juridische toetsing en contractbeheer aan te scherpen.
Goedkeuring
Ondanks de overschrijdingen heeft de externe accountant een goedkeurende verklaring bij de jaarrekening afgegeven. Dat komt doordat de fouten niet de wettelijke afkeuringsdrempels overschrijden en omdat er voldoende interne beheersmaatregelen zijn getroffen. Toch zal de gemeenteraad zich moeten uitspreken over de toereikendheid van de verantwoording en de toelaatbaarheid van het handelen buiten de regels.
Politiek relevant
De overschrijding van de verantwoordingsgrens maakt het onderwerp bestuurlijk en politiek relevant. De gemeenteraad is vanuit haar controlerende taak (Wet dualisering gemeentebestuur) verplicht het gesprek aan te gaan over de oorzaken en de aanvaardbaarheid van de overschrijdingen. Daarbij ligt de nadruk op de vraag of de gemaakte keuzes legitiem zijn binnen de bestuurlijke afspraken én of het college voldoende maatregelen neemt om herhaling te voorkomen.
Wordt vervolgd in de Commissie Algemeen van de gemeenteraad op 19 juni 2025.
Relevante artikelen:
