Regionaal – De gemeenten Wormerland, Oostzaan en Landsmeer, gezamenlijk bekend als de WOL-gemeenten, onderzoeken al geruime tijd hun bestuurlijke toekomst. In de afgelopen periode hebben vooral Oostzaan en Landsmeer hierover gesprekken gevoerd met Purmerend.
Op 15 oktober bespraken de drie WOL-gemeenten gelijktijdig een initiatiefvoorstel van de raadswerkgroep WOL. Daarbij werd teruggeblikt op het traject van de verkenner en de resultaten van een financiële begrotingsscan. De conclusie uit die vergaderingen: een toekomstbestendige samenwerking tussen de drie WOL-gemeenten is niet sterk genoeg.
Ook uitbreidingsvarianten met Edam-Volendam en/of Waterland (WOL+ en WOL++) bleken niet haalbaar. De drie gemeenteraden gaven daarop hun colleges opdracht om bestuurlijke gesprekken te starten, onder andere met Purmerend.
Bestuurlijke gesprekken: rol voor Purmerend
Purmerend wordt door alle drie de WOL-gemeenten genoemd als gesprekspartner. Wormerland en Oostzaan voeren daarnaast gesprekken met Amsterdam en Zaanstad; Landsmeer spreekt met Amsterdam en Purmerend.
In een recente brief aan de gemeenteraad van Amsterdam reageerde het college van Amsterdam op de verkenning van de WOL-gemeenten. Amsterdam ziet een fusie binnen de regio Zaanstreek-Waterland als het meest logisch: “Een fusie binnen de bestuurlijke samenwerkingsregio Zaanstreek-Waterland is volgens Amsterdam het beste voor de identiteit en karakter van deze gemeenten. Amsterdam hoopt dan ook dat de WOL-gemeenten er met Zaanstad of Purmerend goed uitkomen met een duidelijk perspectief voor de groen-landelijke gemeenten.”
Wat deze reactie betekent voor de gesprekken tussen Amsterdam en de WOL-gemeenten is nog onduidelijk. Wel staat vast dat alle drie de gemeenten met Purmerend verder willen praten.
Contacten met Purmerend: ervaringen gedeeld
Zowel Oostzaan als Landsmeer hebben inmiddels verslag gedaan aan het college van Purmerend van hun besluitvorming op 15 oktober. In die gesprekken heeft Purmerend ervaringen gedeeld over de fusie met Beemster in 2022. Daarbij ging het zowel om procesinformatie als om de betrokkenheid van inwoners, maatschappelijke organisaties en instellingen nadat beide gemeenten toen een intentiebesluit namen.
Purmerend benadrukte belang te hechten aan een sterk en robuust lokaal bestuur in de regio, en staat open voor verdere gesprekken, maar altijd met instemming van de gemeenteraad.
Voorstel: instemmen met verkennende gesprekken
Het college legt de gemeenteraad binnenkort een voorstel voor om in te stemmen met verkennende gesprekken met regiogemeenten, waaronder de WOL-gemeenten. Het college zal deze gesprekken voeren en de raad regelmatig informeren over het verdere verloop.
Hoe werkt een fusieproces?
Hoewel er nog geen besluiten zijn genomen en het proces zich in de verkennende fase bevindt, schetst de memo alvast hoe een eventuele herindeling juridisch en praktisch verloopt:
-
Het formele traject start pas wanneer de betrokken raden een herindelingsontwerp vaststellen.
-
Voorafgaand daaraan doorlopen gemeenten een verkennend traject, waarvoor de Wet algemene regels herindeling geen vaste regels stelt.
-
Wanneer een gemeente een voorkeur ontwikkelt voor een fusiepartner, neemt de raad een intentie- of principebesluit. De beoogde fusiepartner wordt gevraagd hetzelfde te doen.
-
Daarna volgt verdere uitwerking, waaronder een financiële scan en het opstellen van een bestuurlijk akkoord met uitgangspunten voor de fusie.
-
Pas wanneer beide raden akkoord zijn, wordt samen gewerkt aan het herindelingsontwerp, waarbij inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties nadrukkelijk worden betrokken.
Vervolg
De gemeenteraad van Purmerend beslist op 27 november of het college het mandaat krijgt om de gesprekken met de regiogemeenten te starten. Pas daarna kan duidelijk worden wat de bestuurlijke toekomst van Purmerend en de regio Zaanstreek-Waterland gaat betekenen.
Relevant artikel:
