Edam-Volendam – De gemeenteraad van Edam-Volendam beleefde op 30 oktober een bijzonder tumultueuze raadsvergadering. Centraal stond de discussie over de gemeentelijke financiële rechtmatigheid. Oppositiepartij Lokaal Edam-Volendam diende een motie van wantrouwen in tegen het college, omdat volgens hen structureel wordt afgeweken van wettelijke financiële regels.
De aanleiding is een voorstel van het college om de rechtmatigheidsgrens te verruimen: van 1% naar 2% van de begroting en met tolerantie tot € 50.000 en 5% per overschrijding. Hierdoor zouden bepaalde financiële afwijkingen voortaan als “acceptabel” worden aangemerkt. Volgens Lokaal Edam-Volendam kan dat in de praktijk betekenen dat fouten ter waarde van tonnen niet langer als fout worden bestempeld.
Tegelijkertijd stelt het college voor om ozb en lokale heffingen verder te verhogen, wat volgens de partij de rekening bij inwoners neerlegt, terwijl financiële discipline juist wordt afgezwakt. In het raadsvoorstel wordt echter gesteld dat de aangepaste verordening “geen financieel effect” zou hebben. Fractievoorzitter Jaap Schilder van Lokaal Edam-Volendam: “Wij vinden het schandalig dat inwoners van Edam, Volendam en de kern Zeevang straks nog meer gaan betalen, terwijl het financieel wanbeheer gewoon doorgaat. Het lijkt alsof onze gemeente wordt bestuurd door bestuurders, die geloven dat elke regel buigzaam is zolang het in hun politieke straatje past.”
Rechtsmatigheid onder druk?
Volgens Lokaal Edam-Volendam worden uitgaven die vooraf door de gemeenteraad moeten worden goedgekeurd, achteraf gelegitimeerd. Dat zou volgens de partij in strijd zijn met het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de Gemeentewet. Als voorbeeld verwijzen ze naar de jaarrekening 2024, waarin de gemeentelijke accountant bijna € 15 miljoen aan rechtmatigheidsfouten constateerde. Jaap Schilder: “Uitgaven die volgens de wet vooraf door de gemeenteraad goedgekeurd moeten worden, werden alsnog “acceptabel” verklaard. Dat is alsof je eerst te hard rijdt, maar later zelf de maximumsnelheid aanpast zodat het toch mag.”
De partij stelt dat deze problemen terug te voeren zijn op grote projecten, waaronder de verplaatsing van bedrijventerreinen, Waterfront, De Meermin en basisschool De Trimaran. Volgens interne stukken zouden bij deze dossiers financiële risico’s zijn weggemasseerd door een aangepaste interpretatie van regels.
Coalitie reageert met motie van afkeuring
Waar Lokaal Edam-Volendam zicht richt op de inhoud en rechtmatigheid, diende de coalitie op haar beurt een motie van afkeuring in, niet tegen het college, maar tegen Lokaal Edam-Volendam fractievoorzitter Jaap Schilder. Hij zou de raad “misleidend” hebben geïnformeerd en besluitvorming hebben “gefrustreerd”. Schilder: “Geen enkel feit, geen enkel document, geen enkel concreet verwijt, alleen de beschuldiging van “misleidende interpretaties”, “framing in plaats van feiten” en “het frustreren van besluitvorming”. Met andere woorden, wie de waarheid benoemt, wordt nu weggezet als lastig.”
De motie kreeg steun van BVNL (1 lid), Volendam 80, CDA, Zeevangs Belang en oppositiepartij GroenLinks. Ons Belang, VVD en PvdA stemden tegen. De fractievoorzitter van de PvdA verwoordde het treffend: “Ik heb geen scheldwoord gehoord, geen uiting die tot haat aanzet. Als dit reden is voor een motie van afkeuring, dan zouden er in de Tweede Kamer elke dag tientallen moeten komen.”
Politieke verhoudingen op scherp
Lokaal Edam-Volendam stelt dat de afkeuringsmotie voortkomt uit hun voortdurende verzet tegen verdere verhogingen van de ozb en lokale belastingen, bovenop de eerder vastgestelde stijging van 36,2% in 2025. De partij vreest dat inwoners de financiële gevolgen van bestuurlijke fouten moeten dragen. Het college heeft nog niet inhoudelijk gereageerd op de verwijten over rechtmatigheid, maar benadrukt dat de voorgestelde wijzigingen in lijn zijn met landelijke ontwikkelingen rond controle en verantwoordingsnormen.
ONS Belang dient motie in
ONS Belang uitte tevens opnieuw stevige kritiek op de kwaliteit van het financiële beheer van de gemeente. De fractie vindt het onacceptabel dat er geen duidelijk meerjarig financieel beeld is, terwijl dit essentieel is voor verantwoord beleid. Dit jaar zijn financiële stukken bovendien onder de maat aangeboden: de jaarrekening week 4,2 miljoen euro af van de Winternota en de Kadernota 2026 kon niet worden vastgesteld omdat cijfers niet klopten. Ondanks eerdere gesprekken is er nog geen structurele verbetering. Daarom diende ONS Belang een motie in om nog deze raadsperiode een concrete aanpak te realiseren voor beter financieel beheer en betrouwbare cijfers. De motie werd uiteindelijk raadsbreed gesteund en ook door de wethouder omarmd. De raad heeft nu nog een klein half jaar om de financiële portefeuille op orde te brengen, zodat deze in maart 2026 transparant kan worden overgedragen aan de nieuwe raad.
Vervolg
De gemeenteraad zal op 27 november opnieuw over het onderwerp spreken wanneer het raadsvoorstel voor de aangepaste financiële verordening officieel wordt behandeld. De politieke spanningen rondom het dossier beloven de komende weken verder op te lopen.
Relevant artikel:
