Purmerend – De hoeveelheid zwerfafval in Purmerend is in 2025 opnieuw afgenomen. Vergeleken met vorig jaar ligt er 4 procent minder afval op straat. Sinds 2018 is de totale hoeveelheid zwerfafval zelfs met 58 procent gedaald. Dat blijkt uit het Eindrapport Onderzoek Zwerfafval Purmerend 2025.
Het onderzoek naar zwerfafval in 2025 is uitgevoerd door Dirk Groot, bekend als De Zwerfinator. Hij voert dit onderzoek in opdracht van de gemeente Purmerend uit sinds 2018 en gebruikt daarbij jaarlijks dezelfde meetmethode, waardoor de resultaten goed met eerdere jaren te vergelijken zijn.
De sterkste daling is zichtbaar bij plastic afval en drankverpakkingen. Het aantal plastic items is sinds 2018 met 68 procent verminderd. In het bijzonder drankverpakkingen laten een forse afname zien. Het aantal blikjes en plastic flesjes is met 87 procent gedaald. De invoering en uitbreiding van statiegeld worden genoemd als de belangrijkste oorzaak. Het effect van deze maatregel is duidelijk zichtbaar in alle wijken.
Restvervuiling door beschadiging
Toch verdwijnen drankverpakkingen niet volledig uit het straatbeeld. Uit het onderzoek blijkt dat slechts een klein deel van de resterende verpakkingen nog kan worden ingeleverd. Van de gevonden blikjes en plastic flesjes met statiegeldlogo is 72 procent beschadigd of onleesbaar en daardoor niet geschikt voor inname. Deze items blijven daarom vaak liggen en dragen bij aan de restvervuiling.
Ook het totale gewicht van het zwerfafval is sterk gedaald. Sinds 2018 bedraagt de afname eveneens 58 procent. Doordat vooral zware verpakkingen zoals blikjes en flessen verdwenen zijn, is de daling in gewicht relatief groter dan de afname in aantallen. Tegelijkertijd is sinds 2022 een lichte stijging in het gewicht van het overige afval te zien. Die wordt verklaard door de verschuiving van plastic naar papier en karton, materialen die bij nat weer meer vocht opnemen en daardoor zwaarder worden.
Gerichte aanpak hotspots
Een tweede belangrijke succesfactor is de gerichte aanpak van zogenoemde hotspots. In 2018 werden nog 190 zwaar vervuilde trajecten geregistreerd. In 2025 zijn dat er nog 29. Het aandeel van het totale zwerfafval dat op deze probleemlocaties wordt aangetroffen, is gedaald van ongeveer de helft naar 14 procent. Met name acties op parkeerterreinen bij sportvoorzieningen en recreatiebedrijven hebben zichtbaar resultaat opgeleverd. Hardnekkige probleemgebieden blijven echter bestaan, waaronder parkeerterreinen bij supermarkten aan de Wagenweg en de Kooimanweg. Deze liggen grotendeels buiten direct gemeentelijk beheer, wat de aanpak complexer maakt.
De ontwikkelingen verschillen per wijk. In het Centrum en Wheermolen nam het zwerfafval het sterkst af. In Overwhere-Zuid, Purmer-Zuid en Overwhere-Noord was juist sprake van een tijdelijke toename. Deze stijgingen worden vooral toegeschreven aan specifieke locaties, zoals parkeerterreinen en bedrijventerreinen. Over de hele linie is echter in alle wijken sprake van een duidelijke verbetering vergeleken met 2018.
Zelfsluitende prullenbakken
Ook de afvalinzameling speelt een rol in de afname. Zelfsluitende prullenbakken, zoals de Mr Fill bakken die eerst in het Centrum en later op andere plekken zijn geplaatst, zorgen voor minder lekkage en minder verstoring door vogels. Tijdens het onderzoek zijn geen structurele problemen vastgesteld met te volle bakken of met het leeghalen ervan door statiegeldzoekers.
594 geregistreerde vrijwiliigers
Een belangrijke bijdrage blijft komen van inwoners. In 2025 zijn 594 vrijwilligers en organisaties actief geregistreerd die gezamenlijk naar schatting 26.000 uur per jaar besteden aan het opruimen van afval en het beheren van adoptiebakken. De combinatie van deze inzet met professionelere gemeentelijke schoonmaak heeft ertoe geleid dat langdurige ophopingen van afval vrijwel niet meer voorkomen.
Volgens het rapport is het grootste deel van de makkelijk te behalen winst inmiddels gerealiseerd. Zonder nieuwe landelijke of Europese maatregelen zijn geen grote extra dalingen te verwachten. Het vasthouden van het huidige, aanzienlijk verbeterde niveau wordt daarom al als een belangrijke prestatie gezien. Verdere verbetering moet vooral komen uit extra samenwerking met private terreineigenaren, mogelijke aanpassingen in het statiegeldsysteem en het voortzetten van vrijwillige en gemeentelijke inzet.
Relevante artikelen:
