Purmerend/Wormerland – In het nieuwe Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD) wordt het laagvlieggebied voor militaire helikopters, het zogenoemde N8, flink uitgebreid in Noord-Holland. Defensie zegt meer ruimte nodig te hebben om laagvliegen met helikopters te oefenen. Bij verhoogde dreiging moeten piloten laag kunnen vliegen om niet op te vallen. Dit vraagt om speciale training.
In de ingediende zienswijzen van de gemeenten Purmerend en Wormerland wordt grote zorg geuit over het feit dat het oefengebied daardoor tot vlak bij de westkant van Purmerend en over de Beemster komt te liggen. Ook Wormerland luidt de noodklok vanwege de mogelijke gevolgen voor haar inwoners en natuurgebieden.
De zienswijzen van de gemeenten maken duidelijk dat de plannen van Defensie het laagvlieggebied oprekken tot aan de rand van stedelijke gebieden in diverse gemeenten. Volgens deze officiële reacties liggen sommige woonwijken hierdoor op slechts enkele honderden meters van het militaire oefengebied. De gemeente Purmerend benadrukt daarbij het belang van voldoende afstand tot woonkernen en dringt er bij Defensie op aan het leefklimaat van bewoners serieus te nemen. Er wordt gewezen op de directe nabijheid van bebouwing aan de oostzijde van de stad.
Noordhollands kanaal als grens
Ook Wormerland uit in haar zienswijze zorgen, vooral over het kleine dorp Neck dat in de huidige conceptkaart net binnen het laagvlieggebied valt. De gemeente verzoekt in haar reactie nadrukkelijk om de zuidgrens van het oefengebied gelijk te laten lopen met het Noordhollands Kanaal, zodat Neck buiten het militaire oefenterrein blijft. Volgens Wormerland is het kanaal een logische en duidelijke grens en wordt Defensie dringend gevraagd om het uiterste puntje van Neck uit de begrenzing te halen.
De gemeenten geven daarnaast in hun zienswijzen aan bezorgd te zijn over geluidsoverlast in woongebieden, negatieve effecten van laagvliegen op weidevogels in natuur- en stiltegebieden, en de impact op boerderijdieren zoals melkvee en paarden, wat ook economische schade in de agrarische sector kan veroorzaken. Verder wordt gewezen op de ernstige hinder die laagvliegende militaire helikopters kunnen veroorzaken voor mensen met PTSS. De oefeningen vinden plaats op relatief lage hoogte, onder de 500 voet (ongeveer 150 meter), wat aanzienlijk geluidsoverlast veroorzaakt.
Duidelijke afspraken
Hoewel Defensie aangeeft dat er niet direct over woonkernen zal worden gevlogen, willen de gemeenten in hun zienswijzen duidelijke afspraken over minimale vlieghoogtes, transparantie in communicatie over oefentijden en locaties, en bescherming van dorpslinten en vrijstaande woningen. Defensie had eerder een zogenoemde ‘stoplichtenkaart’ voorgesteld, waarin per tijdsperiode wordt aangegeven welke gebieden wel of niet toegankelijk zijn voor oefeningen. De gemeenten streven ernaar deze kaart vast te leggen in bindende afspraken.
De ingediende zienswijzen worden in de tweede helft van 2025 besproken in Den Haag, waarbij in het najaar het definitieve besluit over het NPRD wordt verwacht. Als het laagvlieggebied ongewijzigd blijft, zullen delen van Purmerend en Wormerland straks direct grenzen aan militaire oefenzones.
