Regionaal – Het elektriciteitsnet in Nederland staat onder toenemende druk door de snelle groei van de vraag naar extra transportcapaciteit. Netbeheerders en het kabinet kondigen ingrijpende maatregelen aan om deze uitdagingen het hoofd te bieden.
Hoewel er in alle regio’s wordt gewerkt aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet, blijken de miljardeninvesteringen en aanvullende maatregelen ontoereikend. Nederland betreedt een nieuwe fase waarin de toegang tot het elektriciteitsnet verder onder druk komt te staan. Zonder deze maatregelen dreigen vertragingen in de woningbouw, economische groei en de verduurzaming van het land.
Aanvullende maatregelen
Op steeds meer locaties is het niet vanzelfsprekend om nieuwe aansluitingen of verzwaringen te krijgen, wat dringende uitbreiding van het elektriciteitsnet vereist. Netbeheerders en de overheid introduceren aanvullende maatregelen, waaronder het verplicht stellen van slimme laadpalen, stuurbare warmtepompen en ontlasting van het net tijdens piekmomenten. Bovendien wordt van gebruikers verwacht dat ze elektriciteit voornamelijk gebruiken wanneer er een overvloed aan duurzame energieproductie is.
Grootschalige verschuiving
De energietransitie heeft geleid tot een grootschalige verschuiving naar elektriciteit, met een sterke stijging in het aantal geïnstalleerde warmtepompen en laadpalen. De groeiende vraag naar elektriciteit wordt ook gevoed door bedrijven die aardgas verlaten en een zwaardere elektrische aansluiting eisen.
105 gigawatt
Momenteel zijn er meer dan 105 gigawatt aan aanvragen voor verzwaringen of nieuwe aansluitingen voor elektriciteitsafname, waaronder grootschalige batterijen, industrie, datacenters, waterstoffabrieken en nieuwe woonwijken. Deze ontwikkelingen overtreffen de snelheid waarmee het net kan worden uitgebreid. Stijgende energieprijzen en ambitieuze klimaatdoelen versnellen deze trend.
TenneT heeft onderzoek uitgevoerd in diverse regio’s en concludeert dat ondernemers in sommige gebieden al geen ruimte meer hebben op het elektriciteitsnet, wat leidt tot lange wachttijden. Dit fenomeen is niet beperkt tot specifieke regio’s; de capaciteitsgrenzen worden in heel Nederland bereikt.
Meer druk
Bovendien constateren de netbeheerders dat elektrificatie zorgt voor meer drukte op lokale elektriciteitsnetten, waardoor zelfs kleine bedrijven en consumenten langer moeten wachten op aansluitingen of verzwaringen. Deze ontwikkelingen hebben een aanzienlijke impact op de samenleving.
Ander gedrag
Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, is ander gedrag van alle gebruikers nodig. Dit houdt in dat elektriciteit vooral wordt gebruikt wanneer duurzame energie in overvloed is en minder tijdens piekuren. Het kabinet heeft maatregelen aangekondigd, waaronder netbewust laden van voertuigen en het bevorderen van slimme aanstuurbare apparaten.
Slimmer gebruik
Netbeheerders benadrukken het belang van snellere besluitvorming en beschikbaarheid van grond voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Uitbreiding alleen is echter niet voldoende; de nadruk moet liggen op slimmer gebruik van het net.
