Het is een bekend fenomeen in de politiek: het wissen van berichten om sporen uit te wissen. Of het nu gaat om sms’jes, e-mails of appjes, sommige bestuurders denken dat ze zo hun blunders kunnen verdoezelen. Maar dat is een illusie. Vroeg of laat komt de waarheid toch boven water. En dan zijn de rapen gaar.
Een van de meest bekende voorbeelden is dat van premier Mark Rutte, die jarenlang dagelijks sms-berichten van zijn telefoon verwijderde, volgens de landsadvocaat vanwege ruimtegebrek. Dit leidde tot een landelijke discussie over de transparantie en de archivering van overheidsinformatie. Rutte zei dat hij nooit bewust belangrijke zaken had achtergehouden, maar sommige berichten bleken toch zoek te zijn, zoals een sms’je van burgemeester Femke Halsema over de demonstratie op de Dam in 2020.
Een ander voorbeeld is dat van de voormalige burgemeester van Den Haag, Pauline Krikke, die in 2019 opstapte na een vernietigend rapport over de vreugdevuren in Scheveningen. Krikke had haar WhatsApp-gesprekken met de bouwers van de vreugdevuren gewist, waardoor de onderzoekscommissie geen inzage had in de afspraken die waren gemaakt. Krikke zei dat ze de berichten had verwijderd omdat ze haar telefoon moest resetten, maar de commissie vond dat ongeloofwaardig.
Dat heeft wethouder Harry Rotgans van Purmerend nu ook ondervonden. Hij dacht slim te zijn door in een e-mail aan een directeur van het Rijk te zeggen dat hij het app-verkeer tussen de twee zou verwijderen. De appjes gingen over de opvang van Oekraïense vluchtelingen in de gemeente, een gevoelig dossier waar het Rijk niet aan wilde meewerken. Rotgans wilde kennelijk voorkomen dat zijn pogingen om de zaak van 85 miljoen voor de opvang van Oekraïners in de Purmer-Zuid alsnog te regelen bekend zouden worden. Hier die poen, zou Rotgans gedacht hebben.
Maar hij had buiten de waard gerekend. De directeur van het Rijk liet hem weten dat hij vanuit zijn functie de mails niet mocht verwijderen. Een commissielid van PVV Purmerend, Marcel Tang, vroeg verleden jaar december om alle correspondentie tussen de wethouder en het Rijk in te zien op dit dossier. Zo kwam de e-mail van Rotgans aan het licht. En daarmee ook zijn intentie om de appjes te wissen.
Rotgans zit nu in de problemen. Hij heeft zijn excuses aangeboden en gezegd dat hij nooit iets heeft verwijderd. Misschien in dit dossier dan niet maar welke dan wel? Van de stadsverwarming of de opvang van vluchtelingen op de Baanstee? Want waarom schrijf je dan zoiets? Is dat dan al eerder gebeurt?
Sommige raadsleden, voornamelijk de oppositie, zijn geschokt en eisen opheldering. Anderen willen zelfs dat hij opstapt. Rotgans heeft zichzelf in de voet geschoten met zijn domme actie. Hij hoopt vast dat de rook geen brandje wordt en dat dan later dit voorjaar de vlammen hun werk hebben gedaan.
Het is een les voor alle politici: denk niet dat je ongestraft berichten kunt wissen. Het is niet alleen onethisch, maar ook onverstandig. Je ondermijnt daarmee de transparantie en de controle van de overheid. En je maakt jezelf verdacht. Belachelijk ook. Bovendien loop je het risico dat je berichten alsnog boven tafel komen. En dan ben je nog verder van huis.
Dus, beste Rotgans, doe jezelf en Purmerend een plezier. Verwijder niet je appjes, maar jezelf. Dat scheelt een hoop gedoe.
Relevant artikel:
