Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een veelvoorkomende aandoening die wordt gekenmerkt door buikpijn, een opgeblazen gevoel, gasvorming en veranderingen in de stoelgang. Veel mensen met PDS ervaren dat bepaalde voedingsmiddelen hun symptomen verergeren, en dit heeft geleid tot de ontwikkeling van het FODMAP-dieet.
In dit artikel zullen we het verband tussen PDS en het FODMAP-dieet verkennen, evenals een overzicht geven van de verschillende fasen van het dieet en de rol van Monash University, een pionier op dit gebied.
Het verband tussen PDS en het FODMAP-dieet
PDS wordt veroorzaakt door een verstoring van de darmbewegingen en een overgevoeligheid van de darmen voor prikkels. Recente onderzoeken hebben aangetoond dat bepaalde koolhydraten, bekend als FODMAPs, een belangrijke rol kunnen spelen bij het verergeren van de symptomen van PDS. FODMAP is een acroniem dat staat voor Fermenteerbare Oligosacchariden, Disacchariden, Monosacchariden en Polyolen. Deze koolhydraten kunnen slecht worden geabsorbeerd in de darmen en kunnen fermentatie en gasproductie veroorzaken, wat leidt tot symptomen zoals buikpijn en een opgeblazen gevoel.
Wat zijn FODMAPs?
FODMAPs zijn een groep van verschillende koolhydraten die van nature voorkomen in voedingsmiddelen. In de Monash app wordt onderscheid gemaakt tussen 6 groepen FODMAPs:
- Fructose: Fructose komt voor in voedingsmiddelen zoals fruit en honing.
- Galactanen (GOS): Galactanen zijn te vinden in peulvruchten.
- Fructanen: Fructanen zijn te vinden in voedingsmiddelen zoals brood, ui en knoflook. Bij het herintroduceren van fructanen is het belangrijk om onderscheid te maken tussen verschillende categorieën, namelijk ui, knoflook, tarwe en groente/fruit.
- Ui: Dit omvat voedingsmiddelen zoals uien, lente-ui en sjalotten.
- Knoflook: Hieronder vallen knoflook en producten die knoflookpoeder of knoflookolie bevatten.
- Tarwe: Dit omvat voedingsmiddelen op basis van tarwe, zoals brood, pasta en gebak.
- Groente/Fruit: Dit omvat groenten en fruit met een hoog fructaangehalte, zoals artisjokken, asperges, watermeloen en appels.
- Lactose: Lactose komt voor in melkproducten.
- Sorbitol: Sorbitol is te vinden in voedingsmiddelen zoals avocado en bramen.
- Mannitol: Mannitol is te vinden in voedingsmiddelen zoals zoete aardappel en champignons.
De verschillende fasen van het FODMAP-dieet
Het FODMAP-dieet is ontwikkeld als een benadering om de symptomen van PDS te verminderen door de inname van FODMAPs tijdelijk te beperken. Het dieet bestaat uit drie hoofdfasen:
- Eliminatiefase: Tijdens deze fase worden voedingsmiddelen met een hoog FODMAP-gehalte gedurende een bepaalde periode volledig geëlimineerd. Dit omvat het vermijden van voedingsmiddelen zoals brood, ui, knoflook, peulvruchten, fruit, honing, melkproducten, avocado, bramen, zoete aardappel en champignons.
- Herintroductiefase: In deze fase worden geleidelijk kleine hoeveelheden voedingsmiddelen met een hoog FODMAP-gehalte opnieuw geïntroduceerd om individuele toleranties te bepalen. Het doel is om te ontdekken welke specifieke FODMAPs de symptomen verergeren, zodat ze in de toekomst kunnen worden beperkt. Deze fase vereist begeleiding van een diëtist om het proces op een gecontroleerde manier uit te voeren.
- Aanpassingsfase: In deze laatste fase wordt het dieet aangepast op basis van de individuele toleranties. Voedingsmiddelen met een hoog FODMAP-gehalte die goed worden verdragen, kunnen in beperkte hoeveelheden worden geconsumeerd, terwijl voedingsmiddelen die symptomen veroorzaken worden vermeden.
De rol van Monash University:
Monash University, gevestigd in Australië, speelt een cruciale rol in het onderzoek en de ontwikkeling van het FODMAP-dieet. Het universitaire team heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar FODMAPs en heeft een database samengesteld met informatie over het FODMAP-gehalte van verschillende voedingsmiddelen. Deze database wordt regelmatig bijgewerkt en is een waardevol hulpmiddel voor diëtisten en mensen met PDS die het FODMAP-dieet volgen.
Daarnaast heeft Monash University een FODMAP-app ontwikkeld, waarmee gebruikers snel kunnen opzoeken welke voedingsmiddelen laag of hoog zijn in specifieke FODMAP-groepen zoals fructose, galactanen, fructanen, lactose, sorbitol en mannitol. Dit helpt mensen met PDS om bewuste keuzes te maken bij het plannen van hun maaltijden en boodschappen.
Het FODMAP-dieet is een effectieve benadering gebleken om de symptomen van PDS te verminderen. Door het beperken van FODMAPs kunnen mensen met PDS ontdekken welke voedingsmiddelen hun symptomen verergeren en hun dieet dienovereenkomstig aanpassen. Het onderzoek van Monash University heeft een belangrijke rol gespeeld bij het identificeren van FODMAP-rijke voedingsmiddelen en het ontwikkelen van tools zoals de FODMAP-app om mensen te helpen bij het volgen van het dieet. Raadpleeg altijd een diëtist voordat je het FODMAP-dieet begint, zodat je begeleiding kunt krijgen bij het aanpassen van je voedingspatroon.
