Regionaal – In Nederland is er ophef ontstaan over de grote verschillen in boetebedragen voor uiteenlopende overtredingen, zoals verkeersovertredingen, en ernstige misdrijven zoals mishandeling. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft onlangs een rapport uitgebracht met het advies om deze discrepanties aan te pakken, maar de overheid lijkt niet van plan te zijn de boetebedragen te verlagen. Dit roept vragen op over het doel van boetes en hoe ze worden gebruikt om de schatkist te spekken.
Een voorbeeld van deze ongelijkheid is de boete voor parkeren op een invalidenparkeerplaats, die maar liefst 440 euro bedraagt. Terwijl iemand die veroordeeld wordt voor mishandeling vaak wegkomt met een boete van slechts 400 euro. Deze onevenwichtigheid in boetebedragen roept weerstand op in de samenleving en doet afbreuk aan het rechtvaardigheidsgevoel.
De discussie over boetebedragen komt op een moment waarop het ministerie van Justitie en Veiligheid worstelt met een begrotingstekort van 150 miljoen euro. Om dit tekort aan te pakken, heeft de regering voorgesteld om de boetes per 1 januari 2024 met nog eens 10 procent te verhogen, bovenop de reeds bestaande verhoging van 8,6 procent eerder dit jaar.
Het simpelweg verhogen van boetebedragen heeft volgens verkeerspsychologen geen effect. In plaats daarvan pleit men voor het significant verhogen van de pakkans, een maatregel die daadwerkelijk impact zou hebben op het gedrag van mensen op de weg. Mensen nu vaak bereid zijn risico’s te nemen, omdat de kans om betrapt te worden te laag is.
De staatskas moet worden aangevuld
Een ander opvallend aspect van deze discussie is het feit dat de overheid nu openlijk toegeeft dat boetes worden gebruikt om de staatskas aan te vullen, iets wat automobilisten al lange tijd vermoedden maar werd ontkend. Dit nieuws voedt het cynisme onder automobilisten en draagt niet bij aan een positieve verandering in gedrag op de weg.
Het belangrijkste probleem lijkt echter uit het oog te worden verloren: het terugdringen van het aantal verkeersdoden. Met de huidige maatregelen staat dit doel nog steeds niet hoog op de agenda. De vraag blijft of het ooit serieus zal worden aangepakt door de pakkans te verbeteren.
Het meningsverschil tussen het OM en de overheid over de hoogte van de boetes bestaat al jaren, en het lijkt erop dat er voorlopig geen compromis in zicht is. Het OM benadrukt dat boetes die zij oplegt sinds 1999 met 75 procent zijn gestegen. Dit terwijl de boetetarieven die door de overheid worden bepaald in dezelfde periode met maar liefst 150 procent zijn gestegen. Deze onbalans moet volgens het OM worden gecorrigeerd.
Actuele boetebedragen:
- Door rood rijden: 280 euro
- Bumperkleven: kan oplopen tot 650 euro, afhankelijk van snelheid en afstand.
- Niet handsfree bellen: 380 euro
- Fout parkeren: 440 euro
- Parkeren op een invalidenplaats: 350 euro
- Rechts inhalen: 280 euro
- Niet rechts houden op de snelweg: 240 euro
